آموزش رنگ کاری چوب صفر تا صد — راهنمای کامل و عملیاتی برای تکنسین‌ها و تولیدکنندگان

رنگ‌کاری چوب یکی از مراحل بسیار حیاتی در تولید محصولات چوبی است. اجرای صحیح رنگ روی چوب نه فقط به زیبایی نهایی محصول کمک می‌کند، بلکه نقش محافظتی بسیار مهمی دارد و می‌تواند عمر قطعه چوبی را به طور چشمگیری افزایش دهد.

درواقع رنگ کاری روی چوب برای مبلمان چوبی، کابینت‌ها، میز و صندلی، درب‌ها و پنجره‌های چوبی،قطعات دکوراتیو و داخلی چوبی و در واقع هر قطعه چوبی که قرار است در معرض دید قرار گیرد یا استفاده مکرر داشته باشد، نیاز به اجرای اصولی دارد.

به این ترتیب هدف از این راهنما از وبسایت کارخانه رنگ بیتک این است که به زبان ساده و گام به گام، تمام مراحل فنی اجرای رنگ چوب را توضیح دهد. با این راهنما در نهایت شما میتوانید انواع پوشش چوب را بشناسد و انتخاب درست انجام دهید، مراحل آماده‌سازی سطح را رعایت کند، تکنیک‌های رنگ‌کاری را به درستی اجرا نمایید، عیوب رایج را شناسایی و اصلاح کند و در نهایت محصول چوبی با دوام و ظاهر مطلوب تولید کنید.

آشنایی با انواع رنگ و پوشش چوب

قبل از اینکه به آموزش رنگ کاری چوب بپردازیم خوب است انواع رنگ چوب مورد استفاده را بشناسیم. رنگ های چوب موادی هستند که با نفوذ به بافت چوب، فام و ظاهر طبیعی آن را تغییر یا تقویت می‌کنند. این مواد معمولا به‌صورت شفاف یا نیمه‌شفاف هستند تا رگه‌های طبیعی چوب قابل مشاهده باقی بماند. همچنین پوشش چوب به موادی گفته می‌شود که لایه‌ای محافظ و براق روی سطح چوب ایجاد می‌کنند تا آن را از رطوبت، خط و خش و آلودگی محافظت کنند. این پوشش‌ها می‌توانند مات، نیمه‌براق یا براق باشند.

به این ترتیب میتوان انواع رنگ و پوشش چوب را به صورت زیر دسته بندی کرد:

رنگ‌ها

رنگ ها مهم ترین بخش رنگ آمیزی چوب خام به شمار می آیند. در اصل این مواد، مواد رنگ‌دهنده‌ای هستند که به چوب فام می‌دهند و قبل از پوشش نهایی استفاده می‌شوند. از میان آنها میتوان به رنگ پلی‌اورتان، رنگ نیم پلی‌استر، رنگ فوری (نیتروسلولزی) و شاپان (رنگ‌دانه طبیعی بر پایه نفت یا تینر، برای تغییر رنگ چوب) اشاره کرد.

آسترها و سیلرها

آسترها و سیلرها مواد زیرکار رنگ آمیزی چوب به حساب می آیند که برای بستن منافذ چوب، چسبندگی بهتر و یکنواخت‌سازی سطح به‌کار می‌روند. اصلی ترین نمونه‌های موجود شامل آستر پلی‌اورتان، سیلر پلی‌اورتان و سیلر فوری (نیتروسلولزی) میشوند.

پوشش‌های نهایی یا لاک‌ها

برای اینکه بتوان رویه چوب را تقویت کرد شما به پوشش های نهایی یا لاک (کیلر) نیاز خواهید داشت. با رنگ زدن چوب به واسطه لاک ها، لایه‌های محافظ نهایی که مقاومت، براقیت و دوام سطح را تعیین می‌کنند بر روی چوب قرار داده خواهد شد. کیلر پلی‌اورتان، کیلر آکریلیک پلی‌اورتان (نسخه شفاف‌تر و مقاوم‌تر در برابر UV)، کیلر فوری (نیتروسلولزی) و لاک نیم پلی‌استر شناخته شده ترین نمونه های بازار هستند.

مواد جانبی و کمکی

در زمان رنگ کاری چوب ما به مواد دیگری نیاز داریم که عموما آنها را به عنوان مواد کمکی میشناسیم.. این محصولات در اصل محصولاتی هستند که برای آماده‌سازی سطح، تنظیم ویسکوزیته، یا اصلاح رنگ در رنگ کردن چوب استفاده می‌شوند. بتونه فوری برای پرکردن منافذ و خراش‌ها پیش از رنگ و تینر برای رقیق‌کردن رنگ‌ها و شست‌وشوی ابزار کاربرد دارد.

انتخاب رنگ مناسب بر اساس نوع چوب و کاربرد

حالا که با انواع رنگ های مورد در بخش اولیه آموزش رنگ آمیزی چوب آشنا شدیم خوب است بدانیم که چگونه باید بر اساس نوع چوب مورد استفاده و کاربرد آنها، محصولات رنگی را انتخاب نماییم. چند عامل مهم در انتخاب پوشش مناسب وجود دارند:

نوع چوب و ساختار الیاف

چوب‌هایی با منافذ باز (مثل بلوط، گردو) معمولا نیاز دارند که منافذشان پر شود و یا از پوشش مناسبی استفاده کنیم که جلوی نفوذ زیاد رنگ را بگیرد. برای چوب‌های با منافذ بسته‌تر (مثل افرا)، پوشش‌های شفاف آب‌پایه می‌توانند ظاهر طبیعی را حفظ کنند.

کاربری محصول

قبل از اینکه مراحل رنگ کاری چوب را شروع کنید حتما به موارد استفاده مخصول نهایی توجه داشته باشید. اگر قطعه‌ای قرار است فشار مکانیکی زیادی تحمل کند (مثلا میز کار، سطح کف) یا در معرض رطوبت یا نور قرار گیرد، باید از پوشش مقاوم مانند پلی‌اورتان یا ورنیش سخت استفاده کرد. اگر کاربرد داخلی و کم‌تنش است (مثلا دکور داخلی)، پوشش‌های آب‌پایه یا روغنی عموما کافی هستند.

محدودیت چندگانه (مقررات و محیط زیست)

در بسیاری از کشور ها مخصوصا در بازارهایی مثل اتحادیه اروپا و کشورهایی که قوانین آلودگی هوا و انتشار VOC را دارند، پوشش‌های آب‌پایه ترجیح داده می‌شوند زیرا برای محیط زیست بهترند. همچنین اگر شما جزو کسانی هستید که نقاشی چوب را برای ایجاد محصولات چوبی صادراتی در کارگاه نیاز دارید باید حواستان به این موارد باشد.

انتظار ظاهر نهایی و رنگ

اگر می‌خواهید در رنگ کاری چوب خام، رنگ طبیعی چوب حفظ شود، پوشش آب‌پایه شفاف انتخاب خوبی است. در مقابل اگر بخواهید رنگ گرم‌تری به چوب بدهید، بهتر است پوشش حلال‌پایه یا روغنی را مدنظر داشته باشید. همچنین در چوب‌هایی که تن رنگ ناهمگون دارند، استفاده از رنگ قبل از پوشش سطحی کمک می‌کند رنگ یکنواخت‌تر شود.

قابلیت ترمیم و نگهداری

در رنگ کاری چوب، قابلیت ترمیم و ماندگاری رنگ اهمیت زیادی دارد. پوشش‌هایی مانند روغن و بعضی پلی‌یورتان‌ها امکان ترمیم بهتری دارند به این ترتیب اگر محصول نهایی ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشد، این نکته را مد نظر قرار بدهید.

هزینه و سرعت اجرا

اگر به صورت مداوم با انواع رنگ کاری چوب سر و کار دارید، حواستان به مدت زمان اجرا و هزینه آن هم باشد. پوشش‌های بر پایه آب ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند، اما سرعت بیشتر اجرا و کاهش نیاز به تهویه سنگین گاهی جبران‌کننده هزینه به حساب می آیند. به این ترتیب حتما در تمام روش های رنگ کاری چوب باید بین هزینه مواد، زمان اجرا و کیفیت نهایی تعادل برقرار کرد.

طراحی روند رنگ‌دهی (پلان لایه‌ها)

در رنگ‌کاری چوب، رسیدن به نتیجه‌ای باکیفیت و بادوام وابسته به طراحی درست پلان لایه‌ها است. این پلان تعیین می‌کند که چه موادی، با چه ترتیبی و در چه ضخامتی روی چوب اعمال شوند تا هم از نظر زیبایی و هم مقاومت، نتیجه مطلوب حاصل شود.

آموزش رنگ چوب: ترتیب مراحل پیشنهادی پلان ها

ترتیب استاندارد رنگ‌کاری چوب معمولا به این صورت است که ابتدا پرایمر بر روی چوب زده میشود و سپس سیلر بر روی آن کشیده میشود. این مسئله برای زیرسازی رنگ چوب حیاتی است. بعد از اینکه زیر رنگ چوب به درستی آماده شد حالا وقت آن است که رنگ مورد نظر را روی قطعه اعمال کنیم. در نهایت بعد از زدن رنگ چوب نوبت به ایجاد یک پوشش نهایی برای مقاومت و محافظت هر چه بیشتر قطعه میرسد.

برای اینکه با مراحل رنگ کاری چوب خام بهتر آشنا شوید ابتدا بهتر است لایه ها را به خوبی بشناسید:

پرایمر

اولین لایه‌ای است که برای افزایش چسبندگی لایه‌های بعدی و جلوگیری از نفوذ بیش از حد رنگ به سطح چوب به کار می‌رود. در MDF یا چوب‌های نرم، پرایمر باعث کاهش جذب ناهمگون و صرفه‌جویی در مصرف رنگ می‌شود.

سیلر

لایه‌ای شفاف است که منافذ باز چوب را پر می‌کند و سطحی صاف برای رنگ یا پوشش بعدی ایجاد می‌کند. سیلر معمولا بعد از پرایمر و قبل از رنگ‌پذیر استفاده می‌شود. در برخی سیستم‌ها، پرایمر و سیلر در یک محصول ترکیب شده‌اند.

رنگ یا رنگ‌پذیر

این مرحله برای تغییر رنگ چوب به رنگ دلخواه است. رنگ می‌تواند بر پایه آب یا حلال باشد. معمولا بعد از اینکه سیلر خشک شد و سنباده ای سبک بر روی قطعه چوب کشیده شد، نوبت به اعمال رنگ میرسد تا سطح یکنواختی حاصل شود.

لایه نهایی

آخرین لایه برای حفاظت سطح و ایجاد جلوه بصری (براق، نیمه‌مات یا مات) انجام میگیرد. این لایه بیشترین تاثیر را بر دوام، مقاومت سایشی و رطوبتی محصول دارد. در تولید صنعتی، ممکن است از چند لایه نهایی (مثلا دو تا سه دست پلی‌یورتان) استفاده شود تا ضخامت و دوام کافی به‌دست آید اما در نهایت این شما هستید که باید بر اساس نوع چوب و کاربرد، نمونه پوشش مناسب را انتخاب کنید.

نکات انتخاب پرایمر و سیلر مناسب برای انواع چوب

در رنگ کردن چوب خام، انتخاب پرایمر و سیلر باید بر اساس نوع چوب و کاربرد نهایی باشد. در ادامه چند نکته کلیدی آورده شده است که خوب است در زمان انتخاب آنها را مدنظر قرار دهید:

• چوب‌های سخت مانند بلوط، راش، گردو، افرا، به دلیل منافذ باز و چگالی بالا، نیاز به سیلری دارند که قدرت پرکنندگی بالا داشته باشد. سیلرهای پایه‌حلال معمولا برای چوب‌های سخت کارایی بهتری دارند چون به‌خوبی در منافذ نفوذ می‌کنند. همچنین اگر ظاهر طبیعی و روشن چوب اهمیت دارد، از سیلر آب‌پایه شفاف استفاده کنید.
• چوب‌های نرم مثل کاج، صنوبر، سرو معمولا جذب ناهمگن دارند و ممکن است رنگ در برخی نقاط بیش از حد نفوذ کند. استفاده از پرایمر مخصوص چوب نرم یا یک لایه رقیق‌شده از سیلر پیش از رنگ‌پذیری کمک می‌کند رنگ یکنواخت شود. برای رنگ‌های روشن یا سفید، از پرایمر با چسبندگی بالا استفاده کنید تا لکه‌های رزینی چوب نفوذ نکنند.
• در MDF و فرآورده‌های فشرده چوبی، لبه‌های MDF بسیار جاذب‌اند، بنابراین باید با پرایمر مخصوص MDF یا سیلر پلی‌یورتان پرکننده پوشانده شوند. قبل از رنگ، مطمئن شوید لبه‌ها دو تا سه بار با پرایمر پوشیده و سنباده نرم شده‌اند. البته استفاده از رنگ‌های آب‌پایه در MDF مرسوم است، ولی برای جلوگیری از تورم لبه‌ها باید سیلر مناسب اعمال شود. اگر محصول در معرض رطوبت است (مثل کابینت آشپزخانه)، از پوشش نهایی ضدآب و مقاوم استفاده شود.

سازگاری لایه‌ها با هم و ضخامت هدف برای هر لایه

در آموزش رنگ کاری چوب خام نباید بخش سازگاری لایه ها را فراموش کرد. یکی از اشتباهات رایج در کارگاه‌ها، استفاده از محصولات ناسازگار است؛ مثلا پرایمر بر پایه آب با رنگ برپایه آب باید با هم استفاده شوندیا بالعکس. همیشه باید از محصولاتی استفاده کنید که در یک سیستم طراحی شده‌اند یا توسط یک برند برای استفاده مشترک توصیه شده‌اند در غیر این صورت خروجی کار جالب نخواهد بود.

نکات مهمی که باید برای سازگاری لایه ها در نظر داشتهب اشید شامل موارد زیر است:

• پرایمر و سیلر باید از یک نوع پایه (آب یا حلال) باشند.
• رنگ و لایه نهایی نیز باید با پایه زیرین سازگار باشند.
• پیش از ترکیب برندهای مختلف، حتما برگه فنی محصول (PDS) را بررسی کنید.
• توجه داشته باشید که لایه‌های بسیار ضخیم ممکن است باعث ترک‌خوردگی یا پوسته‌شدن شوند. در مقابل، لایه‌های خیلی نازک چسبندگی و مقاومت کافی ندارند. به این ترتیب پیشنهاد میشود ضخامت لازک برای هر لایه (در محیط صنعتی) طبق جدول زیر باشد:

آموزش رنگ کاری روی چوب

حالا که جزئیات رنگ کاری چوب را تا حدودی متوجه شدیم، وقت آن است که مراحل عملی را پیش بگیریم و با طریقه رنگ کاری چوب به صورت قدم به قدم آشنا شویم.

مرحله اول: آماده‌سازی سطح چوب

قبل از شروع هر مرحله از رنگ‌کاری، آماده‌سازی سطح چوب مهم‌ترین بخش کار است. هیچ رنگ یا پوشش مرغوبی نمی‌تواند سطحی ناهموار یا آلوده را اصلاح کند. هر چه آماده‌سازی دقیق‌تر انجام شود، نتیجه‌ی نهایی زیباتر، یکنواخت‌تر و بادوام‌تر خواهد بود.

بررسی اولیه چوب

در بررسی اولیه شما باید چند شاخص را مدنظر داشته باشید که عبارتند از: رطوبت چوب، گره‌ها و ترک‌ها.

• اندازه‌گیری رطوبت چوب: رطوبت ایده‌آل برای رنگ‌کاری بین ۸ تا ۱۲ درصد است. رطوبت بالاتر باعث جدا شدن پوشش یا تاول‌زدگی می‌شود. به این ترتیب برای کنترل دقیق، از دستگاه رطوبت‌سنج استفاده کنید.
• بررسی گره‌ها و رزین: گره‌های چوب ممکن است رزین ترشح کنند و باعث لکه یا جداشدگی پوشش شوند. در صورت مشاهده، گره را تمیز کنید و با پرایمر مخصوص ضد رزین بپوشانید.
• بررسی ترک‌ها یا آسیب‌ها: ترک‌ها و درزها باید با بتونه مخصوص چوب یا ترکیب خاک‌اره و چسب پر شوند. اجازه دهید بتونه کاملا خشک شود، سپس سطح را سنباده کنید تا صاف و هم‌سطح شود.

سنباده‌زنی مناسب: گریت شروع و گریت نهایی

مرحله بعد از آماده سازی در آموزش نقاشی چوب باید به سراغ سنباده زدنی بروید. سنباده‌زنی صحیح پایه و اساس رنگ‌کاری حرفه‌ای است. سنباده را همیشه در جهت رگه چوب بزنید، نه عمود بر آن؛ در غیر این صورت خط‌های سنباده در رنگ نهایی نمایان می‌شود. همچنین انتخاب گریت (درجه زبری) بستگی به نوع چوب و نوع رنگ دارد:

تمیزکاری سطح

پس از سنباده‌زنی، سطح چوب باید کاملا از گرد و غبار پاک شود. وجود گرد چوب یکی از اصلی‌ترین دلایل «برآمدگی» یا «نقطه‌دار شدن» رنگ نهایی است. دقت کنید که هرگز از پارچه‌های مرطوب استفاده نکنید، چون رطوبت می‌تواند باعث بالا آمدن الیاف چوب شود. روش‌های تمیزکاری چوب برای مراحل بعدی به صورت زیر هستند:

• استفاده از دمنده هوای فشرده (در محیط تهویه‌دار)
• پاک کردن با دستمال مخصوص
• جاروبرقی صنعتی مخصوص گرد سنباده

پر کردن درزها و ترک‌ها قبل از رنگ کاری چوب

برای پر کردن سوراخ‌ها، درزها و خراش‌های کوچک از بتونه چوب یا خمیر مخصوص استفاده کنید. بتونه باید همرنگ یا نزدیک به رنگ نهایی چوب انتخاب شود. همچنین پس از خشک شدن کامل (معمولا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه)، با گریت 180–220 سنباده زده شود تا کاملا صاف گردد. علاوه بر اینها، در چوب‌های بافت باز مانند بلوط، گاهی از پرکن منافذ استفاده می‌شود تا سطح یکنواخت‌تر شود، مخصوصا برای پوشش‌های براق. در نهایت، سطح باید کاملا صاف، خشک و عاری از هرگونه گرد یا چربی باشد تا آماده اجرای رنگ یا سیلر گردد.

مرحله دوم: اعمال رنگ و پوشش

پس از آماده‌سازی دقیق سطح چوب، مرحله اجرای رنگ و پوشش آغاز می‌شود. در این مرحله نوع ابزار رنگ کاری چوب، شرایط محیط و نحوه اجرای هر لایه اهمیت زیادی دارد. روش‌های مختلفی برای اعمال رنگ وجود دارد و انتخاب بین آن‌ها به نوع کار، ابعاد قطعه، نوع پوشش و امکانات کارگاه وابسته است.

قلم‌مو

رنگ کاری با قلم مو به اندازه رنگ کاری چوب با پیستوله شناخته شده است. قلم‌مو یکی از سنتی‌ترین و دقیق‌ترین لوازم رنگ کاری چوب محسوب میشود. این روش برای کارهای دستی، جزئیات ظریف، یا ترمیم بخش‌های کوچک ایده‌آل است. درواقع میتوان گفت در شرایط زیر بهتر است از قلم‌مو استفاده شود:

• برای رنگ‌های روغنی، رنگ‌های نفوذی یا روغن‌های چوب مانند روغن تنگ و روغن دانمارکی.
• در پروژه‌های خانگی، کارهای تزئینی یا قطعات کوچک با بافت خاص.
• برای پوشش لایه‌های نهایی روی قسمت‌هایی که اسپری‌کردن سخت است (لبه‌ها، گوشه‌ها، اتصالات).

همچنین بهتر است در زمان اجرای رنگ چوب به نکات فنی در استفاده از قلم‌مو توجه کنید:

• از قلم‌موی با موی طبیعی برای رنگ‌های حلال‌پایه و از موی مصنوعی (نایلونی) برای رنگ‌های آب‌پایه استفاده کنید.
• جهت حرکت قلم‌مو باید در راستای رگه چوب باشد تا خطوط رنگ طبیعی‌تر دیده شود.
• از ضربات یکنواخت و طولانی استفاده کنید، نه حرکات کوتاه و رفت‌وبرگشتی.
• بعد از هر بار استفاده، قلم‌مو را با حلال مناسب یا آب (در پوشش‌های آب‌پایه) کاملا تمیز کنید.
• برای جلوگیری از رد قلم‌مو، لایه را نازک اجرا کنید و اجازه دهید هر لایه کاملا خشک شود.

غلتک

در بین انواع روش رنگ کاری چوب، غلتک یا رولر برای قطعات صاف و سطح‌های بزرگ بسیار کاربردی است و سرعت کار را افزایش می‌دهد. غلتک نیز به عنوان اصلی ترین لوازم رنگ کاری چوب نیاز به به کارگیری نکات و تکنیک های خاصی دارد برای مثال از غلتک با پرز کوتاه برای رنگ‌های پایه‌حلال و با پرز بلند برای آب‌پایه استفاده کنید. همچنین لایه را نازک و یکنواخت بزنید تا از شره کردن جلوگیری شود. در نهایت برای سطح کاملا صاف، بعد از غلتک‌زنی یک‌بار با قلم‌مو رد رنگ را هم‌سطح کنید.

اسپری Airless و HVLP

یکی دیگر از وسایل رنگ کاری چوب، اسپری است. اسپری‌کردن حرفه‌ای‌ترین روش برای پوشش چوب در محیط‌های صنعتی و کارگاهی به حساب می آید. این روش باعث می‌شود لایه‌ای یکنواخت، بدون رد ابزار و با سرعت بالا روی سطح اعمال شود. در سیستم بدون هوا (Airless) رنگ با فشار بالا از نازل عبور می‌کند و ذرات رنگ به صورت مستقیم روی سطح پاشیده می‌شوند اما در مقابل سیستم HVLP از حجم زیاد هوا با فشار پایین برای پاشش یکنواخت‌تر استفاده می‌کند.

نکات حرفه‌ای هنگام اسپری کردن رنگ روی قطعه شامل موارد زیر میشود:

• نازل را همیشه عمود بر سطح و با حرکت یکنواخت نگه دارید.
• هر حرکت اسپری باید حدود ۵۰٪ با حرکت قبلی هم‌پوشانی داشته باشد.
• اسپری را در شروع یا پایان حرکت روی سطح فعال نکنید تا نقطه‌های رنگی ایجاد نشود.
• قبل از شروع، فیلتر تفنگ و رنگ را بررسی کنید تا گرفتگی نازل رخ ندهد.
• حتما از ماسک، تهویه مناسب و لباس محافظ استفاده کنید.

مرحله سوم: خشک شدن و عمل‌آوری

خشک شدن رنگی که روی چوب اعمال شده است از دیگر مراحل مهم و البته آخرین مرحله از طرز رنگ کاری چوب است. بسیاری از مشکلاتی که بعدا در پوشش ظاهر می‌شوند (مثل پوسته‌شدن یا چسبندگی ضعیف) نتیجه خشک‌نشدن کامل یا شرایط نامناسب محیطی هستند. در رنگ کاری چوب صفر تا صد، ما دو نوع زمان خشک شدن داریم. اولی زمان خشک شدن سطحی نام دارد. این زمان مدتی است که سطح رنگ به نظر خشک می‌رسد و دیگر چسبناک نیست، اما هنوز در عمق مرطوب است. دومین زمان، زمان خشک شدن کامل  است؛ مدتی که تمام لایه، از سطح تا عمق، واکنش شیمیایی یا تبخیر حلال را کامل می‌کند و به سختی و مقاومت نهایی می‌رسد.

در جدول زیر زمان تقریبی خشک شدن انواع رنگ چوب را برای شما قرار داده ایم اما این زمان ممکن است بسته به دما و رطوبت تغییر کند:

شرایط مطلوب برای خشک شدن

شرایط محیطی نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت خشک شدن دارند به این ترتیب سعی کنید شرایط زیر را مهیا کنید تا قطعه شما در وضعیت بهتری خشک شود:

مرحله چهارم: شناسایی و رفع عیوب رایج در رنگ‌کاری چوب

حتی اگر تمام مراحل آماده‌سازی و رنگ‌کاری چوب صفر تا صد به درستی انجام شود، باز هم ممکن است برخی عیوب در نتیجه نهایی وجود داشته باشند. شناخت این ایرادها، علت‌های فنی آن‌ها و روش رفع‌شان باعث می‌شود کیفیت کار به سطح حرفه‌ای برسد و از اتلاف زمان و مواد جلوگیری شود.

برجستگی، حباب و راه‌راه شدن سطح از مهم ترین ایراداتی هستند که ممکن است بعد از رنگ کاری چوب بروز کنند. همچنین رنگ‌پذیری ناهمگون، مخصوصا در چوب‌های نرم مثل کاج یا صنوبر، بسیار رایج است. بعضی نقاط رنگ را زیاد جذب می‌کنند و برخی کمتر، که باعث ایجاد لکه یا سایه می‌شود.

شما میتوانید علت ها و راه حل های رفع این مشکلات را جدول های زیر مشاهده کنید:

مرحله پنجم: کنترل کیفیت پس از اجرا

پس از خشک شدن کامل رنگ و قبل از تحویل محصول، باید بررسی‌های کنترل کیفیت انجام شود تا از یکنواختی، دوام و چسبندگی مناسب پوشش اطمینان حاصل گردد. مواردی که باید دراین بخش بررسی شوند شامل موارد زیرند:

• صاف بودن سطح: سطح نباید دارای زبری، موج یا نقاط برجسته باشد. لمس کردن سطح با دست تمیز یکی از روش‌های سریع کنترل کیفی است.
• براقیت: با چشم یا دستگاه براقیت‌سنج در زاویه‌های 20، 60 یا 85 درجه اندازه‌گیری می‌شود. براقیت باید مطابق سفارش مشتری یا استاندارد تولید باشد (مات، نیمه‌مات، براق).
• ضخامت فیلم خشک: این شاخص با ضخامت‌سنج مغناطیسی یا التراسونیک اندازه‌گیری می‌شود. ضخامت معمول برای رنگ چوب بین 80 تا 150 میکرون است (با احتساب تمام لایه‌ها).
• چسبندگی رنگ: میزان چسبندگی با آزمون برش متقاطع (Cross-Cut Test)‌ بررسی می‌شود. اگر رنگ پس از خراش و چسب‌زدن جدا نشود، کیفیت چسبندگی مطلوب است.
• رنگ و یکنواختی ظاهری: کیفیت رنگ کاری چوب باید در نور طبیعی بررسی شود تا تغییر فام یا لکه‌های رنگ مشخص گردد.

مرحله ششم: نگهداری و تعمیر برای فروش

پس از اجرای رنگ چوب به صورت صحیح، مرحله نگهداری و مراقبت از سطح چوب آغاز می‌شود. پوشش رنگ، مانند هر لایه محافظ دیگری، نیاز به مراقبت دارد تا دوام و زیبایی خود را در طول زمان حفظ کند. به این ترتیب برای تمیزکردن مبلمان یا سطوح رنگ‌شده، از دستمال نرم و خشک یا کمی مرطوب استفاده کنید. دقت کنید که از مواد شوینده قوی، الکل یا اسپری‌های سیلیکونی خودداری کنید؛ زیرا می‌توانند براقیت و رنگ سطح را تغییر دهند.

از طرفی، وسایل نوک‌تیز، ظروف داغ یا مرطوب را مستقیما روی سطح رنگ‌شده قرار ندهید. و برای سطح میزها و کابینت‌ها از زیرلیوانی و دستمال محافظ استفاده کنید. علاوه بر اینها، تماس مداوم با آب یا تابش مستقیم آفتاب، باعث تغییر رنگ و پوسته‌شدن سطح می‌شود. در صورت امکان، از قرار دادن محصولات چوبی در معرض تابش مستقیم خورشید خودداری کنید.

نتیجه‌گیری

رنگ‌کاری چوب فرآیندی است که هم دانش فنی می‌طلبد و هم دقت اجرایی. همچنین هزینه رنگ کاری چوب به قدری است که شما را مجاب میکند تا اجرای صحیح مراحل رنگ کاری چوب شامل آماده‌سازی، انتخاب رنگ و پوشش سازگار، رعایت زمان‌های خشک شدن و کنترل شرایط محیطی را به درستی انجام دهید. در نهایت، نگهداری صحیح از سطوح رنگ‌شده و انجام تعمیرات به‌موقع، عمر مفید رنگ و زیبایی چوب را تا سال‌ها افزایش می‌دهد.

همچنین دقت داشته باشید که یکی مهم ترین فاکتورهایی که بر کیفیت نهایی کار تاثیر مستقیم دارد، استفاده از محصولات رنگ و پوشش چوب مناسب و با استانداردهای بالاست. کارخانه رنگ سازی بیتک مفتخر است که اعلام کند سالهاست با تولیدات دقیق و باکیفیت شیمیایی خود در زمینه رنگ و پوشش چوب حالا بهترین محصول بازار را به دست شما میرساند. شما میتواند برای مشاهده محصولات به فروشگاه بیتک مراجعه کنید و یا از طریق شماره تماس، با کارشناسان ما تماس بگیرید. همچنین درصورت داشتن سوال در خصوص رنگ کاری چوب آن را در بخش کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

آیا می‌توان روی رنگ قدیمی، مستقیما رنگ جدید زد؟

خیر. ابتدا باید سطح سنباده و تمیز شود تا چسبندگی لایه جدید تضمین گردد.

بهترین نوع رنگ برای مبلمان چیست؟

رنگ پلی‌ اورتان یا نیمه‌مات بر پایه آب بهترین است چون هم دوام بالا دارد و هم ظاهر طبیعی چوب را حفظ می‌کند.

چرا رنگ چوب بعد از مدتی زرد می‌شود؟

این اتفاق معمولا در رنگ‌های روغنی یا لاک‌های نیتروسلولزی رخ می‌دهد، به‌ویژه در تماس با نور UV به این ترتیب استفاده از پوشش‌های ضد UV یا آب‌پایه از زردشدگی جلوگیری می‌کند.

چطور بفهمیم چوب برای رنگ‌کاری آماده است؟

برای این هدف رطوبت آن باید بین ۸ تا ۱۲٪ باشد و سطح بدون گرد و چربی، صاف و یکنواخت باشد.

آیا رنگ آب‌پایه دوام کمتری از حلال‌پایه دارد؟

در گذشته بله، ولی امروزه رنگ‌های آب‌پایه با فناوری جدید (آکریلیک پلی اورتان) دوام بسیار بالایی دارند و ایمن‌تر هم هستند.

برای سنباده نهایی قبل از رنگ، چه شماره‌ای مناسب است؟

گریت 180 تا 220 برای آماده‌سازی نهایی و گریت 320 تا 400 بین لایه‌ها مناسب است.

چرا بعد از اسپری، سطح حالت پوست پرتقالی پیدا می‌کند؟

به‌دلیل فشار زیاد هوا، فاصله اشتباه نازل تا سطح یا ویسکوزیته بالای رنگ این اتفاق می افتد اما تنظیم مجدد این سه عامل، مشکل را برطرف می‌کند.

در رنگ‌کاریMDF، چرا لبه‌ها پوسته می‌شوند؟

لبه‌های MDF متخلخل‌اند و باید دو یا سه بار پرایمر مخصوص MDF زده شود تا جذب کامل شود.

چطور می‌توان رنگ طبیعی چوب را حفظ کرد ولی سطح براق داشت؟

با استفاده از سیلر شفاف و لایه نهایی نیمه‌براق (Semi-Gloss Clear Coat) بدون تغییر فام رنگ اصلی چوب میتوان به این هدف رسید.